Wetenschappers van de Rijksuniversiteit Groningen en een internationaal team van collega’s hebben aangetoond dat Vikingen in het jaar 1021 al aanwezig waren op het Amerikaanse continent. Het was al langer bekend dat ze ooit neergestreken waren aan de kust van wat nu de Canadese provincie Newfoundland is. Maar nu hebben ze een jaartal. Hoe ze dat zo precies kunnen weten? Ze hebben stukken hout gevonden die door de Vikingen gezaagd waren. Men weet dat er in het jaar 992 een gigantische zonnestorm geweest is en dat alle bomen op aarde die toen groeiden, daarvan de sporen dragen in hun jaarringen. Zo konden ze precies uitrekenen dat dit hout in 1021 gezaagd was. Die Vikingen, die konden wat. 1000 jaar geleden. Met een boot, zonder kompas, over de koude zee naar de overkant. Vanaf Scandinavië naar Canada.
Toch zit er altijd nog in onze hoofden dat Columbus Amerika ontdekt heeft. En dan ook nog per ongeluk ontdekt. Hij dacht en zei dat hij India via de andere kant had bereikt. Hij heeft dat nog lang volgehouden.
Maar ontdekt? Er woonden al mensen. Die zijn rond 15.000 voor Christus die kant opgegaan. Vanaf Siberië, via de Beringstraat, stroomden ze uit over het hele continent. We noemden ze indianen, omdat Columbus zo eigenwijs was. Nu noemen we ze Natives of First Nations. Zij houden niet zo van het Columbusverhaal. Begrijpelijk.
En wij dan? De oorspronkelijke bewoners van Noord-Nederland? De Friezen die nu in Friesland wonen zijn niet van dezelfde stam als de Friezen met wie de Romeinen het te stellen hadden. De mensen die ooit de hunebedden in Drenthe bouwden, waren niet de voorvaderen van de Drenten van vandaag. Rond 500 na Christus kwamen een boel volkeren op drift. De Saksen, die kwamen in onze streken terecht. Elders verjaagd? Op zoek naar vruchtbare grond? Op zoek naar ruimte om te leven?
Wanneer is een gebied van jou? Gaat het erom wie er het langst woont? Gaat het erom wie er welvaart opgebouwd heeft? Of is het van jou omdat een god je dat land beloofd heeft? Of omdat je profeet zei dat die god het verkeerd had en het daarom aan jouw volk behoort?
De mens is ontstaan in Afrika. Ooit zijn er een paar van die lui uit Afrika vertrokken. Sindsdien zwerven we over de wereld, of blijven we ergens voor altijd, met dromen over ver weg in het achterhoofd.
Dagblad van het Noorden, 23 oktober 2021