Zondagavond ga ik denk ik gewoon weer even buiten staan om acht uur. Twee minuten stil zijn en horen dat de vogels gewoon doorfluiten. Zo vrij als een vogel. Stil zijn om stil te staan bij hoe wij zo vrij kunnen zijn als we zijn. Dit leven kunnen leven. Daar even met elkaar bij stilstaan, wetend dat vrijwel iedereen in het land dat doet, is indrukwekkend. Denken aan al die mensen die gevochten hebben voor onze vrijheid. Denken aan al die mensen die vermoord zijn in vernietigingskampen. Al die mensen die omgekomen zijn in een oorlog. Twee minuten is niet lang. En soms dwaal je binnen die twee minuten zelfs even af met je gedachten. Dat mag. Dit is een vrij land.
Ik ben benieuwd of zondagavond die ene motorrijder ook weer met een noodgang van Erica naar Schoonebeek rijdt. De laatste paar jaar was dat wel altijd precies om acht uur. Precies dan een straal gas. Niet zo netjes. Maar ja. Dat mag. We zijn een vrij land.
De laatste jaren laat ik de televisie uit met de dodenherdenking. Bang dat er iets gebeurt. Bang dat het verstoord wordt. Dit jaar is er zelfs opgeroepen om ‘je te laten horen’ bij de dodenherdenking. Omdat het oorlog is in het Midden-Oosten. En ja, het is weerzinwekkend wat daar gebeurt. Maar er is altijd oorlog ergens op de wereld. Waarom dan precies tijdens dodenherdenking onrust willen veroorzaken? Dat gaat woede opleveren. Blinde woede bij mensen die het erg belangrijk vinden om te herdenken, voordat we onze vrijheid gaan vieren. Er zit in de dodenherdenking ook een stuk boetedoening. Schaamte. Ons land had zo’n beetje het hoogste percentage naar concentratiekampen afgevoerde Joden. Om meer dan stil van te worden. Daar willen ze dan doorheen schreeuwen. Het mag. Dit is een vrij land.
Even stil zijn is niet zo moeilijk. Nou hebben wij dat ook wel goed geleerd eerder. In de klas. In de kerk. We zijn veel stil geweest. Het is mooi en goed om stil te kunnen zijn. Sowieso. Tegenwoordig is het maar zelden stil. En als we afgesproken hebben dat we op een bepaald moment wél even stil willen zijn, willen sommigen dus in dat gat duiken om dan juist kabaal te schoppen. Het beschadigt het ‘samen-gevoel’ vrij ernstig. Het is vijandig. Onbeschaafd. Laten we hopen dat het rustig verloopt. We moeten de boel bij elkaar zien te houden. Dat moet. Dit is een vrij land.
Dagblad van het Noorden, 3 mei 2025